شبانکارگان در نیریز
دانشنامه تاریخ » نی ریز از سده پنجم تا صفویه »
امیر فضلویه شبانکاره (۴۵۹-۴۴۸هجری) امیر فضل ابن علی ابن حسن معروف به امیر فضلویه که قبلاً سرگرم کار چوپانی بود پس از منقرض شدن آل بویه سپاهی از جوانان شبانکاره را گرد آورد و طوایف دیگر کُرد پارس را با خود متحد کرد و سپس به شیراز یورش برد و به سال ۴۴۸ هجری بر ملک منصور آل بویه چیره شد و او را با مادرش اسیر کرد و سرزمین فارس را به تصرف خود درآورد و حکومت شبانکاره را...
دانشنامه تاریخ » نی ریز از سده پنجم تا صفویه »
امیر فضلویه شبانکاره (۴۵۹-۴۴۸هجری) امیر فضل ابن علی ابن حسن معروف به امیر فضلویه که قبلاً سرگرم کار چوپانی بود پس از منقرض شدن آل بویه سپاهی از جوانان شبانکاره را گرد آورد و طوایف دیگر کُرد پارس را با خود متحد کرد و سپس به شیراز یورش برد و به سال ۴۴۸ هجری بر ملک منصور آل بویه چیره شد و او را با مادرش اسیر کرد و سرزمین فارس را به تصرف خود درآورد و حکومت شبانکاره را...
تأسیس اداره‌ی امنیه (ژاندارمری) در نیریز
دانشنامه تاریخ » نی ریز در دوره قاجاریه »
در زمان سلطنت ناصر الدین شاه قاجار (۱۳۱۳- ۱۳۶۴ هـ. ق) که باب مراودات ایران و اروپا باز شد و مردم ایران کم کم با تمدن و فرهنگ و سایر شئون اجتماعی مردم اروپا آشنا شدند، ناصرالدین شاه قجر به مسافرت فرنگ رفت. پیشرفت‌های کشور فرانسه در شئون گوناگون، تأثیر فوق‌العاده‌ای در شاه نمود. لذا تصمیم گرفت برای ارتش ایران مقداری توپ و اسلحه خریداری و چند تن از افسران رسته‌های مختلف ارتش اطریش را برای تشکیل و...
دانشنامه تاریخ » نی ریز در دوره قاجاریه »
در زمان سلطنت ناصر الدین شاه قاجار (۱۳۱۳- ۱۳۶۴ هـ. ق) که باب مراودات ایران و اروپا باز شد و مردم ایران کم کم با تمدن و فرهنگ و سایر شئون اجتماعی مردم اروپا آشنا شدند، ناصرالدین شاه قجر به مسافرت فرنگ رفت. پیشرفت‌های کشور فرانسه در شئون گوناگون، تأثیر فوق‌العاده‌ای در شاه نمود. لذا تصمیم گرفت برای ارتش ایران مقداری توپ و اسلحه خریداری و چند تن از افسران رسته‌های مختلف ارتش اطریش را برای تشکیل و...
نی ریز از سده پنجم تا زمان صفویه
دانشنامه تاریخ » نی ریز از سده پنجم تا صفویه »
مهمترین منابع این دوره که در آنها از نیریز یاد شده عبارت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند از: فارسنامه ابن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بلخى ؛ الانساب سمعانى ؛ معجم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌البلدان یاقوت ؛ اللباب فى تهذیب الانساب ابن اثیر ؛ نزهه القلوب حمداللّه مستوفى و مجمع الانساب شبانکاره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اى ؛ که از آن میان، منبع اخیر بخش مهمّى از تاریخ نیریز را در دوره شبانکاره (سده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هاى ۵ - ۸ ه . ق.) روشن مى‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌سازد. در فارسنامه ابن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بلخى، نیریز شهرکى از توابع کوره اصطخر شمرده شده است. ابن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بلخى خیر و نیریز...
دانشنامه تاریخ » نی ریز از سده پنجم تا صفویه »
مهمترین منابع این دوره که در آنها از نیریز یاد شده عبارت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند از: فارسنامه ابن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بلخى ؛ الانساب سمعانى ؛ معجم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌البلدان یاقوت ؛ اللباب فى تهذیب الانساب ابن اثیر ؛ نزهه القلوب حمداللّه مستوفى و مجمع الانساب شبانکاره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اى ؛ که از آن میان، منبع اخیر بخش مهمّى از تاریخ نیریز را در دوره شبانکاره (سده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هاى ۵ - ۸ ه . ق.) روشن مى‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌سازد. در فارسنامه ابن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بلخى، نیریز شهرکى از توابع کوره اصطخر شمرده شده است. ابن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بلخى خیر و نیریز...
نیریز در حکومت شبانکارگان
دانشنامه تاریخ » نی ریز از سده پنجم تا صفویه »
همزمان با چیره شدن اتابکان فارس بر این سرزمین، طایفهٔ شبانکاره هم در نواحی شرقی فارس که شامل شهرهای: دابگرد و نیریز و ایگ و فرگ می‌شد سلسله‌ای به نام پادشاهان شبانکاره تشکیل دادند که از سال ۴۴۸ تا ۴۵۶ هجری حکومت کردند و پایتخت آنان شهر گشناباد بود و آنان از طوایف کرد پارس بوده‌اند و اکثر مورخان این نسبت را تأیید کرده‌اند. سلسله نسب شبانکاره را معین‌الدین نطنزی در تاریخ ملوک شبانکاره چنین می‌نویسد: «نظام‌الدین حسن ابن...
دانشنامه تاریخ » نی ریز از سده پنجم تا صفویه »
همزمان با چیره شدن اتابکان فارس بر این سرزمین، طایفهٔ شبانکاره هم در نواحی شرقی فارس که شامل شهرهای: دابگرد و نیریز و ایگ و فرگ می‌شد سلسله‌ای به نام پادشاهان شبانکاره تشکیل دادند که از سال ۴۴۸ تا ۴۵۶ هجری حکومت کردند و پایتخت آنان شهر گشناباد بود و آنان از طوایف کرد پارس بوده‌اند و اکثر مورخان این نسبت را تأیید کرده‌اند. سلسله نسب شبانکاره را معین‌الدین نطنزی در تاریخ ملوک شبانکاره چنین می‌نویسد: «نظام‌الدین حسن ابن...
یاد و نام نی ریز در تاریخ میانه ایران - بخش دوم
دانشنامه تاریخ » نی ریز از سده پنجم تا صفویه »
بخش نخست این مقاله را اینجا بخوانید. اما در قرن پنجم، نیریز عرصهٔ جدال دیلمیان، سلغریان و شبانکارگان گردید. این جدال تا انضمام نیریز به قلمرو شبانکارگان ادامه یافت. به گزارش محمّدبن علی بن محمد شبانکاره در کتاب پرارزش مجمع الانساب، در نیمهٔ اول قرن پنجم هجری، نیریز در دست دیلمیان و به‌خصوص شیعهٔ آل‌بویه بود. آنان از اواخر قرن چهارم، تکاپوی خویش برای در دست گرفتن حکومت نواحی مختلف ایران را آغاز کردند و با تصرف نواحی مختلف ازجمله...
دانشنامه تاریخ » نی ریز از سده پنجم تا صفویه »
بخش نخست این مقاله را اینجا بخوانید. اما در قرن پنجم، نیریز عرصهٔ جدال دیلمیان، سلغریان و شبانکارگان گردید. این جدال تا انضمام نیریز به قلمرو شبانکارگان ادامه یافت. به گزارش محمّدبن علی بن محمد شبانکاره در کتاب پرارزش مجمع الانساب، در نیمهٔ اول قرن پنجم هجری، نیریز در دست دیلمیان و به‌خصوص شیعهٔ آل‌بویه بود. آنان از اواخر قرن چهارم، تکاپوی خویش برای در دست گرفتن حکومت نواحی مختلف ایران را آغاز کردند و با تصرف نواحی مختلف ازجمله...
نی ریز در دوره قاجار
دانشنامه تاریخ » نی ریز در دوره قاجاریه »
در این دوره بعد از میر حسام‌الدین عرب، فرزندش محمد حسین‌خان نی‌ریزی (متوفی حدود ۱۲۴۰ ه. ق.)، حاکمنی‌ریز شد. وی، چنانکه مؤلف فارس نامه ناصری می‌گوید: «سال‌ها به احترام گذرانید و به حسن سلوک معروف گردید». محمد حسین‌خان در طول حکومتش با بزرگان علم و هنر معاشرت داشت و خدماتی نیز انجام داد. ملاعبدالجواد نی‌ریزی، خوشنویس توانای نیریز در سده سیزده هجری قمری، ازجمله مصاحبان محمدحسین خان بود و قرآنی نیز برای او در سالِ ۱۲۳۲ ه. ق. کتابت کرد که...
دانشنامه تاریخ » نی ریز در دوره قاجاریه »
در این دوره بعد از میر حسام‌الدین عرب، فرزندش محمد حسین‌خان نی‌ریزی (متوفی حدود ۱۲۴۰ ه. ق.)، حاکمنی‌ریز شد. وی، چنانکه مؤلف فارس نامه ناصری می‌گوید: «سال‌ها به احترام گذرانید و به حسن سلوک معروف گردید». محمد حسین‌خان در طول حکومتش با بزرگان علم و هنر معاشرت داشت و خدماتی نیز انجام داد. ملاعبدالجواد نی‌ریزی، خوشنویس توانای نیریز در سده سیزده هجری قمری، ازجمله مصاحبان محمدحسین خان بود و قرآنی نیز برای او در سالِ ۱۲۳۲ ه. ق. کتابت کرد که...
یاد و نام نی ریز در تاریخ میانه ایران - بخش نخست
دانشنامه تاریخ » نی ریز در دوره اسلامی تا سده چهارم »
هر چند نیریز تاریخی بسیار طولانی دارد و آثاری از دوره‌ی ماقبل تاریخ و دوره‌ی ایران باستان در آن کشف شده است، همچنین آثاری از کارگاه‌های ذوب فلز در آن ناحیه یافت شده و به استناد الواح خزانه تخت جمشد نام آن ناذی‌زی قید شده است اما قدم گذاشتن در سرگذشت این دیار کهنسال، به عرصه‌ی روشن و بدون ابهام تاریخ مربوط به ایران بعد از اسلام است. زیرا به عکس دوران باستان که تاریخ این ناحیه مسکوت...
دانشنامه تاریخ » نی ریز در دوره اسلامی تا سده چهارم »
هر چند نیریز تاریخی بسیار طولانی دارد و آثاری از دوره‌ی ماقبل تاریخ و دوره‌ی ایران باستان در آن کشف شده است، همچنین آثاری از کارگاه‌های ذوب فلز در آن ناحیه یافت شده و به استناد الواح خزانه تخت جمشد نام آن ناذی‌زی قید شده است اما قدم گذاشتن در سرگذشت این دیار کهنسال، به عرصه‌ی روشن و بدون ابهام تاریخ مربوط به ایران بعد از اسلام است. زیرا به عکس دوران باستان که تاریخ این ناحیه مسکوت...
متن وقف‌نامه و موقوفات مسجد جامع کبیر نیریز
دانشنامه تاریخ » اسناد مکتوب تاریخی »
الله ولی التوفیق و الاعانه و به ثقفی در تاریخ شهر ربیع‌الاول سنه تسع و سبعه ثمان مائه (یعنی سال هشتصد و هفتادونه) اعلی‌حضرت خلافت پناه کشورگشای عالم‌سِتان، فرمانفرمای عقاسیم جهان، سلطان جهانگیر، جهان‌بخش، جهان دار، خاقان عظیم‌الشأن عالی نشان رفیع المقدار الذی صیت سلطنته فی الاقطار و البلدان السلطان الغازی ابوالنصر معین السلطنه و الدنیا و الدین بهادرخان حسن، خلدالله ملکه و سلطنته وقف فرمود حصه دیوانی از مزرعه دهویه که در رستاق واقع است بر منبر مزارک نیریز...
دانشنامه تاریخ » اسناد مکتوب تاریخی »
الله ولی التوفیق و الاعانه و به ثقفی در تاریخ شهر ربیع‌الاول سنه تسع و سبعه ثمان مائه (یعنی سال هشتصد و هفتادونه) اعلی‌حضرت خلافت پناه کشورگشای عالم‌سِتان، فرمانفرمای عقاسیم جهان، سلطان جهانگیر، جهان‌بخش، جهان دار، خاقان عظیم‌الشأن عالی نشان رفیع المقدار الذی صیت سلطنته فی الاقطار و البلدان السلطان الغازی ابوالنصر معین السلطنه و الدنیا و الدین بهادرخان حسن، خلدالله ملکه و سلطنته وقف فرمود حصه دیوانی از مزرعه دهویه که در رستاق واقع است بر منبر مزارک نیریز...
نی ریز در دوره زندیه
دانشنامه تاریخ » نی ریز در دوره زندیه »
در اواخر دوره کریم‌خان زند (متوفی ۱۱۹۳ ه. ق.)، میر حسام‌الدین عرب از طایفه شیبانی ایل عرب فارس، بر نیریز حکومت می‌کرد. بعدازآنکه آقا محمدخان قاجار (متوفی ۱۲۱۱ ه. ق.) در غیاب لطفعلی‌خان زند (حک ۱۲۰۳ - ۱۲۰۹ ه. ق.)، با کمک حاجی ابراهیم شیرازی، کلانتر شیراز، در سال ۱۲۰۶ ه. ق. شیراز را به تصرف خود درآورد، لطفعلی‌خان به جنگ‌وگریز با نیروهای آقامحمدخان پرداخت. وی در همان سال، بسیاری از شهرهای فارس ازجمله ابرقوه، بوانات، اصطهبانات و...
دانشنامه تاریخ » نی ریز در دوره زندیه »
در اواخر دوره کریم‌خان زند (متوفی ۱۱۹۳ ه. ق.)، میر حسام‌الدین عرب از طایفه شیبانی ایل عرب فارس، بر نیریز حکومت می‌کرد. بعدازآنکه آقا محمدخان قاجار (متوفی ۱۲۱۱ ه. ق.) در غیاب لطفعلی‌خان زند (حک ۱۲۰۳ - ۱۲۰۹ ه. ق.)، با کمک حاجی ابراهیم شیرازی، کلانتر شیراز، در سال ۱۲۰۶ ه. ق. شیراز را به تصرف خود درآورد، لطفعلی‌خان به جنگ‌وگریز با نیروهای آقامحمدخان پرداخت. وی در همان سال، بسیاری از شهرهای فارس ازجمله ابرقوه، بوانات، اصطهبانات و...
نی ریز صفوی
دانشنامه تاریخ » نی ریز در دوره صفویه »
دانسته‌های ما درباره نیریز در دوره صفویه از سال ۹۵۵ ه. ق.، در زمان سلطنت شاه‌طهماسب اول صفوی (حک ۹۳۰ - ۹۸۴ ه. ق.) به بعد است. نخستین منبعی که در این دوره اطلاعاتی به دست داده، خلاصه التواریخ قاضی احمدبن شرف‌الدین حسین حسینی قمی است. به گفته وی در آن دوره ـ سال ۹۵۵ ه. ق. ـ چرنداب سلطان شاملو، حاکم نیریز، ایج و فسا بود. وی که حدود پانصد سوار در اختیار داشت، در جنگ ایران و عثمانی به...
دانشنامه تاریخ » نی ریز در دوره صفویه »
دانسته‌های ما درباره نیریز در دوره صفویه از سال ۹۵۵ ه. ق.، در زمان سلطنت شاه‌طهماسب اول صفوی (حک ۹۳۰ - ۹۸۴ ه. ق.) به بعد است. نخستین منبعی که در این دوره اطلاعاتی به دست داده، خلاصه التواریخ قاضی احمدبن شرف‌الدین حسین حسینی قمی است. به گفته وی در آن دوره ـ سال ۹۵۵ ه. ق. ـ چرنداب سلطان شاملو، حاکم نیریز، ایج و فسا بود. وی که حدود پانصد سوار در اختیار داشت، در جنگ ایران و عثمانی به...